काठमाडौं । नेपालमा धान र चामलको आयात बढ्दो क्रममा देखिएको छ ।
चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को पहिलो आठ महिनामा २९ अर्ब रुपियाँ बराबरको धान र चामल आयात भएको भन्सार विभागको तथ्यांकमा देखिन्छ ।
यस अवधिमा १६ अर्ब ७१ करोड रुपियाँ बराबरको धान आयात भएको छ । गत आवको सोही अवधिमा ८ अर्ब ६४ करोड रुपियाँको धान आयात भएको थियो ।
गत वर्षको सोही अवधिको तुलनामा धानको आयात करिब दोब्बरले बढेको देखाउँछ ।
त्यस्तै आठ महिनामा १२ अर्ब ३६ करोड ७२ लाख रुपियाँ बराबरको चामल आयात भएको छ । गत आवको सोही अवधिमा ६ अर्ब ३९ करोड ६२ लाख १३ हजार रुपियाँ बराबरको चामल आयात भएको थियो ।
धान तथा कृषिजन्य उत्पादन वृद्धि गर्ने लक्ष्यसहित सरकारले चालु आवमा २७ अर्ब रुपियाँमा रासायनिक मलको अनुदानका लागि विनियोजन गरेको छ । सरकारी अनुदान बढ्दै गए पनि धानचामलको आयात घट्नुको सट्टा झन् दोब्बरले बढेको देखिन्छ ।
मुलुकमा स्थानीय उत्पादनले बजार माग धान्न नसक्दा ठुलो परिमाणमा खाद्यान्न आयात भएको हो । गत आव २०८०र८१ मा २२ अर्ब बराबरको धानचामल आयात भएको थियो । यस वर्ष आठ महिनामै २९ अर्ब बराबरको धानचामल आयात भइसकेको छ ।
यस्तै आव २०७९/८० मा ३६ अर्ब ५० करोड बराबरको धानचामल आयात भएको थियो । सामान्य अवस्थामा वार्षिक ५० अर्ब रुपियाँ बराबरको धानचामल आयात हुने गरेकोमा विगतमा भारतले बासमती चामल आयातमा भन्सार महसुुल लगाएकाले पनि आयातमा कमी भएको थियो । यस वर्षमा भने ५० अर्ब बराबरको धान चामल आयात हुने तथ्याङ्कले देखाएको छ ।
विभागको तथ्याङ्क अनुसार चालु आवको साउनदेखि फागुन महिनासम्म ४२ अर्ब ९३ करोड ५४ लाख ५१ हजार रुपियाँ बराबरको कुल खाद्यान्न (धान, चामल, गहुँ, कोदो, गहुँ) आयात भएको छ । गत वर्ष सो अवधिमा ३२ अर्ब २९ करोड ९६ लाख रुपियाँ बराबरको खाद्यान्न आयात भएको थियो । गत वर्षको तुलनामा नौ अर्ब रुपियाँ बराबरको खाद्यान्न आयात बढी भएको छ ।
कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयका अनुसार यस वर्ष ५९ लाख ५५ हजार मेट्रिक टन धान उत्पादन भएको थियो । मुलुकमा वार्षिक ६५ देखि ७० लाख मेट्रिक टन धानको आवश्यक पर्ने बताएको छ । स्थानीय माग अनुसार धानको उत्पादन नहुँदा ठुलो परिमाणमा धानचामल आयात भएको छ ।
पछिल्लो समय खेतीयोग्य जमिन घडेरीमा प्रयोग हुँदै गएको र काम गर्ने युवा जनशक्ति वैदेशिक रोजगारीमा गएकाले माग अनुसार खाद्यान्न उत्पादन हुन सकेको छैन ।
