काठमाडौं । अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आईएमएफ) ले विस्तारित कर्जा सुविधा (ईसीएफ) अन्तर्गत नेपाललाई थप ४२.७ मिलियन डलर (करिब ५ अर्ब ८४ करोड नेपाली रुपैयाँ) निकासा गर्ने भएको छ । आईएमएफको मिसन प्रमुख सरावत जहानको नेतृत्वमा दुई साता लामो नेपाल भ्रमण गरी ईसीएफको छैटौं समीक्षा गरिएको थियो ।
नेपालले ईसीएफ अन्तर्गतको नयाँ किस्ता रकम प्राप्त गर्नका लागि गरेका प्रयास र सुधारहरूप्रति मिसन प्रमुख सन्तुष्ट देखिएपछि यो रकम निकासा गर्न लागिएको हो । यद्यपि, आईएमएफको कार्यकारी बोर्ड बैठकले अनुमोदन गरेपछि मात्र नेपालले उक्त रकम प्राप्त गर्नेछ। यो रकम प्राप्त भएपछि नेपालले ईसीएफ अन्तर्गत प्राप्त गरेको कुल रकम ३३१.८ मिलियन डलर पुग्नेछ ।
आईएमएफ मिसन प्रमुख जहानका अनुसार, नेपालले जनवरी २०२५ को मध्यसम्ममा ईसीएफले तोकेका मापदण्ड र शर्तमध्ये ‘चाइल्ड वेलफेयर ग्रान्ट’का लक्ष्यबाहेक अन्य सबै लक्ष्य पूरा गरेको छ । छैटौं समीक्षाको हिस्साका रूपमा पूरा भएका वा चाँडै पूरा हुने प्रमुख सुधारहरूमा कर व्यय प्रतिवेदनको समापन, संशोधित राष्ट्रिय परियोजना बैंक दिशानिर्देशहरूको प्रकाशन, र ऋण पोर्टफोलियो समीक्षा (एलपीआर) रोडम्याप लगायत रहेका छन् ।
आईएमएफले वित्तीय क्षेत्र स्थायित्वका लागि सिफारिसहरू नेपाल राष्ट्र बैंक ऐन संशोधनको मस्यौदामा समावेश गर्न उल्लेखनीय प्रगति भएको जनाएको छ । राष्ट्र बैंकले ऋण पोर्टफोलियो समीक्षा पूरा गर्न प्रतिबद्धता जनाएको र स्वतन्त्र अन्तर्राष्ट्रिय परामर्शदाता चयनलाई अन्तिम रूप दिन लागेको आईएमएफले उल्लेख गरेको छ । ऋण पोर्टफोलियो समीक्षामा गरिएको प्रगतिको आधारमा आईएमएफको कार्यकारी बोर्डले छैटौं समीक्षा पारित गर्ने आईएमएफले भनेको छ ।
आर्थिक गतिविधि र जोखिम
आईएमएफका अनुसार, आन्तरिक रूपमा आर्थिक गतिविधिहरू बिस्तारै बढ्दै छन् । निर्माण र उत्पादनमा भएको सुधार, जलविद्युत् क्षमताको निरन्तर विस्तार, र राम्रो फसलले यसलाई टेवा पुर्याएको छ । आर्थिक वर्ष २०२४/२५ मा आर्थिक वृद्धि ४ प्रतिशतभन्दा माथि हुने अनुमान गरिएको छ ।
यद्यपि, वित्तीय क्षेत्रको जोखिमहरू अझै कम नभएको आईएमएफले जनाएको छ । अप्रिल २०२५ मा बैंकहरूको खराब कर्जा ५.२ प्रतिशत पुगेको र बचत तथा ऋण सहकारीहरूको वित्तीय अवस्था चुनौतीपूर्ण बनेको आईएमएफले उल्लेख गरेको छ ।
आईएमएफको टोलीले नेपाल भ्रमणका क्रममा उपप्रधानमन्त्री तथा अर्थमन्त्री विष्णु प्रसाद पौडेल, राष्ट्रिय योजना आयोगका उपाध्यक्ष डा. शिव राज अधिकारी, नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर डा. विश्व नाथ पौडेल, र अन्य वरिष्ठ सरकारी तथा केन्द्रीय बैंकका अधिकारीहरूसँग भेटघाट गरेको थियो। टोलीले निजी क्षेत्र, थिंक ट्यांक, र विकास साझेदारका प्रतिनिधिसँग पनि भेट गरेको थियो ।
