वित्तिय अनुपातः शेयर बजारमा आधारभूत विश्लेषणको आधार– भाग–१

(ख) कार्यसञ्चालन खर्च अनुपातः 

विश्लेषणः यो अनुपात जति थोरै हुन्छ त्यति नै कम्पनीको स्थिति पनि सुदृढ भएको मानिन्छ । थोरै अनुपातले बिक्री परिमाणमा वृद्धि र सञ्चालन खर्चमा पूर्ण नियन्त्रण भएको स्पष्ट हुन्छ । 

विश्लेषणः यो अनुपात जति धेरै हुन्छ त्यति नै कम्पनीको लाभयदाय स्थिति पनि सुदृढ भएको मानिन्छ । यो अनुपात थोरै भएमा व्यावसायिक दक्षता र आय कमजोर छ वा अनावश्यक खर्च बढिरहेको छ भन्ने विश्लेषण गरिन्छ । 

विश्लेषणः यो अनुपात जति धेरै हुन्छ त्यति नै कम्पनीको कूल सम्पत्तिमा नाफाको प्रतिफल बढी हुनु रहेको देखिन्छ । तसर्थ यो अनुपात धेरै भएमा प्राप्त स्रोत साधनको उच्चतम दक्षताका साथ उपयोग गरिएको छ भन्ने विश्लेषण गरिन्छ ।

(ख) शेयरधनीको लगानीवापतको प्रतिफल 

यो अनुपातले खुद नाफा र पूँजीबीचको सम्बन्धलाई प्रष्ट पार्दछ । शेयरधनीहरुले आफूले गरेको लगानीबाट उच्च प्रतिफल प्राप्त गर्न चाहन्छन् । यो अनुपातबाट लगानीकर्ताको पूँजी प्रभावकारी ढंगबाट परिचालन भए नभएको थाह हुन्छ  । यो अनुपात गणनाका लागि शेयरधनीको पूँजी अन्तर्गत साधारण शेयर, अग्राधिकार शेयर, शेयर प्रिमियम तथा अवितरित नाफा संलग्न गरिएको हुन्छ । यो अनुपातको गणना निम्न बिधिबाट गरिन्छ ।

विश्लेषणः यो अनुपात जति धेरै हुन्छ त्यति नै लगानीकर्ताहरुबाट प्राप्त रकमको परिचालन सहि ढंगबाट भएको देखिन्छ ।

(ग) पूँजी लगानीको अनुपातः

यस अनुपातबाट कम्पनीको लगानीकर्ताहरु तथा दीर्घकालिन ऋणदाताहरुबाट संकलन गरिएको रकमको उचित परिचालनका सम्बन्धमा जानकारी पाउन सकिन्छ । नाफा कूल पूँजी लगानीसँग सम्बन्धित रहेको हुन्छ । लगानीकर्ताका साथै ऋणदाताहरुले समेत यस अनुपातका सम्बन्धमा बढी चासो लिएका हुन्छन् । यस अनुपातकै आधारमा तिनीहरुले लगानीसम्बन्धी निर्णय लिने गर्दछन् । यस अनुपातको गणना निम्न विधिबाट गरिन्छ । 

विश्लेषणः यो अनुपात जति धेरै हुन्छ त्यति नै साहू र शेयरधनीबाट प्राप्त रकमको राम्रो सदुपयोग भएको बुझिन्छ । यो अनुपात थोरै भएमा पूँजीको उचित प्रयोग नभएको बुझ्न सकिन्छ ।